รีวิวเว็บ Lazada

Lazada เว็บ e-commerce ที่ขายสินค้าออนไลน์หลากหลายประเภท เติบโตอย่างรวดเร็วมากในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา รวมถึงการเปลี่ยนแปลงหน้าตาเว็บให้ทันสมัย น่าซื้อน่าช้อป ทำให้ผมรู้สึกตื่นตาตื่นใจไม่น้อย เริ่มจากโลโก้และธีมสีที่เน้นใช้สีน้ำเงินกรมท่าและสีส้ม

พอมาถึงหน้าตาหน้าแรก ก็เห็นเลยว่าตัวเว็บได้ปรับปรุงให้เข้าการช้อปปิ้งสไตล์เอเชียจริงๆ

เพราะอัดแน่นไปด้วยข้อมูลและรูปภาพ ไม่ค่อยมีการใช้พื้นที่สีขาว (white space) มากเหมือนเว็บฝรั่งเค้า เมนูหมวดหมู่ของสินค้าก็มีให้เลือกอยู่ทางด้านซ้าย ดีมากครับ เพราะเป็น interface ที่เหมาะสมสำหรับร้านค้าที่มีสินค้าปริมาณมากเช่นนี้ ภายในแต่ละหมวดก็มีภาพสินค้าเด่นๆ สินค้าจัดโปรโมชัน ทำให้ดูไม่น่าเบื่อ และดึงดูดความสนใจผู้ซื้อได้ดีทีเดียว

พอเลื่อนหน้าลงไป ก็จะเจอ Interface ที่กำลังฮอตฮิต ‘Sticky Header’ (ส่วนของ Header จะติดยึดอยู่กับส่วนบนของหน้าเบราเซอร์ตลอดเวลา) จุดประสงค์ที่ Lazada เอามาใช้ก็เพื่อให้ลูกค้าสามารถค้นหาสินค้าได้ตลอดเวลา ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน (ถ้าเว็บทั่วไป sticky header ก็จะเป็น interface ที่มีเมนูหลักซึ่งลิงค์ไปหน้าต่างๆ )

แล้วก็ถ้าร้านของเรา มีขายสินค้าแบรนด์เนม อย่าลืมที่จะเอาชื่อเสียงของเค้าซึ่งก็เช่น โลโก้แบรนด์เนม, spot โฆษณา, brand ambassador  มาเพิ่มความน่าเชื่อถือของร้านเราด้วยนะครับ อย่างนี้ไม่ผิดกติกา ได้ประโยชน์กันทั้งคู่

และที่เป็นไอเดียบรรเจิด ผมชอบแนวคิดที่ว่า  Lazada กำลังทำให้เราเหมือนเดินอยู่ในห้างจริงๆ ในหน้าแรกแต่ละหมวดที่ตรงหัวข้อจะมีเลขชั้นกำกับว่า ชั้นนี้ขายอะไร (ดูภาพด้านบน ตรงมุมซ้ายบน)

ลูกศรขึ้นลงที่อยู่ทางด้านขวาบน ก็เป็นเหมือนบันไดเลื่อนขึ้นลงระหว่างชั้น (หมวดหมู่) เป็นคอนเซปต์ที่สร้างสรรค์ดีครับ แต่จะมีสักกี่คนนะ ที่สังเกตเห็นน้า

ตรง footer ก็จบด้วยลิงค์ต่างๆ ภายในเว็บ ประมาณว่าเป็น sitemap บวกกับฟอร์มให้สมัครสมาชิก แต่จะพิเศษกว่าตรงให้เราเลือกเลยว่าเราเป็นผู้ชายหรือผู้หญิง ใครสนใจหมด ก็คงรู้นะว่าเป็นอะไร ฮิๆๆ

ถัดมาก็มีโฆษณาให้ดาวน์โหลดแอปไปใช้งาน พร้อมเรียกความเชื่อมั่นให้กับเว็บด้วยตรามาตรฐานการจ่ายเงินอย่าง VISA, MASTER, PAYPAL แต่แฟร์กว่านั้น Lazada ให้เรารับของแล้วค่อยจ่ายเงิน ก็เป็นอีกตัวเลือกที่ดี ซึ่งก็ต้องลงทุนด้านการขนส่งค่อนข้างสูงอยู่ แต่เรียกว่าได้ใจลูกค้าไปแยะเลย (คนไทยยังไม่ค่อยไว้วางใจที่จะจ่ายเงินทาง Internet มากเท่าไรนัก)

เรื่องความปลอดภัยก็การันตีด้วยแบรนด์ Norton มีพันธมิตรขนส่งมืออาชีพดังๆ ทิ้งท้ายด้วยความเป็นบริษัทข้ามชาติที่บอกให้เราทราบว่ามี Lazada ที่ไหนแล้วบ้าง จบด้วยช่องทางสื่อสารผ่านโซเชียล

ที่ผมเน้นเรื่อง footer เยอะหน่อยเพราะหลายเว็บไม่ค่อยเห็นความสำคัญตรง UI นี้เท่าไรนัก แต่หารู้ไม่ว่า นี่เป็นส่วนที่สำคัญมากๆ ส่วนหนึ่งที่จะทำให้ Search Engine เข้าใจโครงสร้างของเว็บเรา รวมถึงโฆษณาประชาสัมพันธ์หลายๆ อย่างที่เราอยากให้ลูกค้าเรารู้ว่าร้านเราดีอย่างไง ก็มาใส่รายละเอียดเอาตรงนี้ครับ Lazada ก็เป็นตัวอย่างหนึ่งที่ดีครับ

พอเข้าหน้ารายการสินค้า ก็ตามสูตรเลยครับว่าต้องมีตัวกรองสินค้า ราคาก็แสดงการขีดฆ่าให้เห็นว่าลดเหลือเท่าไร พร้อมป้ายลดราคาคำนวณว่าลดไปกี่เปอร์เซ็นต์ อย่าให้ลูกค้าต้องมานั่งคำนวณเองนะครับว่าลดไปกี่เปอร์เซ็นต์ แสดงให้เห็นแดงๆ อย่างนี้เลยครับ ชัดเจน

จากนั้นพอเราเอาเมาส์ไปวางบน (กรอบ) สินค้าก็จะปรากฏปุ่ม call-to-action เพื่อให้เราเลือกสินค้านี้ลงตะกร้า หรือคลิกที่ส่วนอื่นเพื่อดูรายละเอียดสินค้า  ลองสังเกตนะครับว่าพื้นที่คลิกนั้นครอบคลุมเกือบทั้งหมดของกรอบสินค้า อย่าไปจำกัดแค่ลิงค์สีฟ้าๆ เท่านั้นนะครับ การทำเช่นนี้เพื่อให้ผู้ใช้มีความรู้สึกง่ายที่จะเข้าไปดูรายละเอียดสินค้า

หน้ารายละเอียดสินค้าก็มีองค์ประกอบครบถ้วนดี แต่ก็ไม่ได้มีอะไรแปลกใหม่

แล้วก็มาถึงขั้นตอนปราบเซียน นั่นก็คือ กระบวนการทำไงก็ได้ให้ลูกค้าจบคำสั่งซื้อ เพราะต้องผ่านด่านกรอกชื่อ ที่อยู่ รายละเอียดต่างๆ นานา พร้อมวิธีการชำระเงินอีก ง่ายๆ คืออย่าต้องทำให้เราต้องกรอกข้อมูลเยอะจนรู้สึกว่ามันมากเกินไป ไม่งั้นลูกค้าเผ่นแน่ๆ

Lazada ก็เปิดตัวได้ดีทีเดียวครับสำหรับลูกค้าที่ไม่เป็นสมาชิกอย่างผม โดยเรียกร้องแค่ email address ก่อนเป็นอันแรก

แล้วก็กรอกข้อมูลการจัดส่ง พอกรอกที่อยู่ครบ ระบบก็จะคำนวณค่าจัดส่งและแสดงให้เห็นเป็นตัวหนังสือสีเขียวๆ กระพริบๆ สักพัก เพื่อให้เรารับรู้ถึงค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมหากมี หากไม่กระพริบให้เห็นเราอาจงงๆ ว่าค่าใช้จ่ายมันเพิ่มมากจากไหน หรือถ้าเห็นอะไรเขียนว่า ฟรี เราก็รู้สึกดีเนอะ

Lazada เค้าคิดเผื่อให้เราอีกในกรณีที่เราต้องการให้ลงที่อยู่บิลเป็นที่อื่น ก็สามารถทำได้แค่ติ๊กเลือก ‘ใช้ที่อยู่อื่น’ เลือกเป็นที่อยู่ต่างประเทศได้ด้วยน้า แต่โดยส่วนตัวผมว่า มันยังงงๆ การใช้งานออปชันนี้หน่อยนะครับ เพราะเหมือนอยากจะให้ตัวเลือกนี้รองรับลูกค้าที่เป็นห้างร้านหรือบริษัท แล้วต้องการลงบิลเป็นค่าใช้จ่ายของบริษัท แต่ก็ต้องระบุว่า สินค้านั้นต้องส่งให้ใคร ดังนั้นถ้าจุดประสงค์เป็นเช่นนี้ ผมคิดว่าก็น่าจะใช้คำให้มันชัดเจนกว่านี้ เช่น ลงบิลบริษัท เป็นต้น แล้วฟอร์มต่างๆ ก็ต้องเปลี่ยนให้เหมาะกับข้อมูลบริษัทให้มากกว่านี้ครับ เช่น จาก ชื่อและนามสกุล ก็ใช้เป็น ชื่อบริษัทหรือห้างร้าน, เบอร์มือถือ ก็เป็นเบอร์บริษัท 02-XXX-XXXX เป็นต้น

สำหรับขั้นตอนสุดท้ายที่สำคัญที่สุด คือ การชำระเงิน ซึ่งพอผมมาถึงหน้านี้ ผมไม่รู้ตัวเลยนะครับว่า ระบบกำลังเลือกวิธีการจ่ายเงินแบบ cash on delivery หรือเก็บเงินปลายทาง หากเราสังเกตทางซ้ายให้ดีจะเห็น UI ที่เป็น Tab แบ่งแยกหมวดวิธีการจ่ายเงิน ความเห็นผมแล้ว มันไม่เด่นพอที่จะเห็นน่ะครับ จึงอาจปรับปรุงโดยใส่ logo ที่เป็นช่องทางจ่ายเงินนั้นไปเลย เช่น บัตรเครดิต เดบิต ก็ใส่ logo VISA, MASTER, AMEX ไปเลย เพราะนักชัอปปิ้งโลกออนไลน์คุ้นเคยกับ logo พวกนี้เป็นอย่างดี แล้วยังช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือด้วยนะ

หรืออาจจะเปลี่ยน interface เป็น dropdown list ให้เลือกก็ได้ โดยค่า default ก็เป็น ‘เก็บเงินปลายทาง’ แล้วก็เว้นพื้นที่ว่างๆ รอบๆ หน่อย เพื่อให้ผู้ใช้เห็นชัดเจนขึ้น

ที่ checkbox ซึ่งติ๊กเลือกอยู่แล้วและอยู่ด้านล่างปุ่ม  โดยบอกว่า เราสนใจสมัครรับข่าวสารจาก Lazada ทางอีเมล (แต่ไม่มีให้เราเลือกว่าจะรับของผู้ชาย หรือผู้หญิงเหมือนอย่างตรง footer หน้าแรกเลยเนอะ)

ที่น่าสนใจคือ ตำแหน่งของ checkbox นี้ครับ เพราะหากเราไม่ได้อ่านอะไรมาก ส่วนใหญ่ก็จะกดปุ่มส่งคำสั่งซื้อสินค้าไปเลย โดยไม่ได้อ่านข้อความข้างล่างเลย เนื่องจากคิดว่าเป็นข้อมูลไม่สำคัญอะไรนัก แต่ในมุมมองบริษัท มันสำคัญมากครับ เพราะเค้าจะได้ช่องทางโฆษณาโปรโมชันสินค้าผ่านทาง email ของลูกค้าฟรีๆ คราวนี้รู้หรือยังว่าทำไม Lazada ถึงถามหา email ก่อนใครเพื่อน

พอกดดำเนินการส่งคำสั่งซื้อเสร็จ ก็จะมี popup แนะนำให้สร้าง password เพื่อให้เราเป็นสมาชิกของ Lazada โดยสมบูรณ์ เพียงแค่สร้างรหัสผ่านเท่านั้น เราเรียกวิธีการนี้ว่า register on the fly คือให้ผู้ใช้สมัครสมาชิกในระหว่างขั้นตอนการกรอกรายละเอียดต่างๆ จนไม่รู้สึกว่าการสมัครสมาชิกเป็นอีกขั้นตอนหนึ่งที่ต้องทำ

ลองวิเคราะห์ดูนะครับว่า ถ้าเราเรียกร้องให้ลูกค้าสมัครสมาชิกตั้งแต่หน้าแรก เท่ากับว่าเรากำลังเพิ่มภาระให้กับผู้ใช้เข้าไปอีก กว่าจะยืนยัน account ทางเมล แล้วต้องกลับที่หน้าเว็บเพื่อใส่ username / password อีก ผู้ใช้จะเริ่มรู้สึกเหนื่อยที่จะกรอกข้อมูลอื่นๆ ต่อไป จนทำให้ไม่สั่งซื้อสินค้าของเราด้วยเหตุผลที่น่าเสียดายมากๆ แต่หลังจากเก็บตังค์ หรือได้รับคำสั่งซื้อแล้ว เราจะเรียกร้องให้ลูกค้าทำอะไร ก็จะง่ายขึ้นเป็นกองเลยครับ (เราเป็นฝ่ายได้เปรียบลูกค้าหลังจากได้เงินหรือคำสั่งซื้อเค้ามาแล้ว ^^)

สุดท้ายแล้ว เราก็จะได้หน้ายืนยันคำสั่งซื้อ พร้อมรายละเอียดของคำสั่งซื้อนี้ แต่ผมว่าหน้านี้ยังทำได้ไม่ดีนัก อย่างน้อยก็ควรสรุปเรื่องใบเสร็จให้เห็นอีกครั้งว่า ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นมันทั้งหมดเท่าไร มีสินค้าอะไรบ้าง จำนวนเท่าไร ได้ส่วนลดเท่าไร ได้โปรโมชันอะไร แสดงเป็นรายการๆ ไป

แล้วก็ข้อมูลกรอบแรกสุด กับกรอบใหญ่ด้านล่าง (ที่มีเครื่องหมายถูกสีเขียวใหญ่ๆ) ยังดูซ้ำซ้อนกันอยู่ กรอบแชร์ก็เหมือนใช้ interface tab แต่มีตัวเลือกเพียงตัวเดียว ก็เลยดูไม่ค่อยเหมาะที่จะใช้ interface นี้ แค่แสดงเป็นหัวข้อก็พอแล้ว สรุปคือ ยังต้องจัดระเบียบข้อมูลในนี้อีกเยอะครับ

สรุปเรื่องสรุปราว

เว็บ Lazada โฉมใหม่นี้ มีหลายสิ่งให้เราเรียนรู้มากมายเลยครับ ไม่ว่าจะเป็น

• คอนเซปต์เว็บเสมือนช้อปปิ้งในห้าง แบ่งหมวดหมู่เป็นชั้นต่างๆ
• Interface sticky header ที่ช่วยให้เราค้นหาสินค้าได้ตลอดเวลา และในหน้ารายการสินค้า ตัวเลือกหมวดหมู่จะเลื่อนเข้ามาอยู่ใน sticky header นี้ด้วย
• ป้ายแท็คลดราคา
• footer interface ที่ใส่ใจในรายละเอียด
• การแยกรับอีเมลโปรโมชันสินค้าตามเพศ
• การสมัครสมาชิกแบบแยบยล
• การแอบยัดเยียดให้ลูกค้ารับอีเมลโปรโมชัน

ผมยังเห็นอะไรอีกหลายๆ จุดในเว็บที่เราสามารถดึงมาศึกษาได้ แต่เดี๋ยวบทความจะยาวจนกลายเป็นมหากาพย์ได้ ก็เลยขอจบแล้วไปวิเคราะห์วิจารณ์เว็บอื่นต่อดีกว่า