คิดให้ปังดังทั่วโลกแบบนักเรียนสแตนฟอร์ด ตอนที่ 7: เรียนรู้จากเจ้าของธุรกิจที่ชื่นชอบ

คลาสวันนี้จะพิเศษหน่อยคือ อาจารย์ทีน่าได้เชิญผู้มีประสบการณ์จากบริษัทชั้นแนวหน้ามา 4 คน โดยจะเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ถามคำถามที่เกี่ยวกับเรื่องความคิดสร้างสรรค์ แต่ถ้าเป็นการถามคำถามเฉยๆ คงไม่ใช่คลาสของอาจารย์ทีน่าแน่ๆ และแน่นอนคลาสนี้ต้องเริ่มต้นด้วยกิจกรรมวอร์มอัพ

กิจกรรมวอร์มอัพครั้งนี้คือ ให้นักเรียนในห้องแบ่งออกเป็น 2 กลุ่มเท่าๆ กัน จากนั้นก็ให้แต่ละทีมคิดชื่อทีมและท่าเต้นประจำทีมออกมาภายในเวลา 2 นาที สุดท้ายแล้วนักเรียนกลุ่มแรก ตั้งชื่อทีมว่า Caffeinated Crew (คาเฟอีนเนตเต็ตครู) ด้วยท่าประจำทีมคือการตื่นจากหลับใหล ส่วนกลุ่มที่สองชื่อว่า Jackson13 (แจ็คสันเธอร์ทีน) ด้วยท่าเต้นสุดชิคของไมเคิล แจ็คสัน

คิดคำถาม

จากกลุ่มที่แบ่งได้ในกิจกกรมวอร์มอัพ ทั้งสองทีมจะต้องคิดคำถามเพื่อถามวิทยาทั้ง 4 คนที่อาจารย์ทีน่าเชิญมา โดยหัวข้อจะเกี่ยวข้องกับเรื่องวิธีรับคนเข้าทำงาน (Hiring Practices), วัฒนธรรมองค์กร (Culture), การคิดไอเดีย (Idea Generation), การจัดการคนที่คิดสร้างสรรค์ (Managing Creative People), ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมเป็นอย่างไรในแต่ละบริษัทที่แตกต่างกัน

เมื่อได้ลิสต์คำถามมาทั้งหมด ก็เลือกเอาเฉพาะคำถามที่ชื่นชอบมากที่สุดมา 5 คำถาม ของแต่ละกลุ่ม แล้วก็นำส่งอาจารย์ เมื่อรวบรวมคำถามจากนักเรียน อาจารย์ทีน่าก็เริ่มเชิญวิทยากรคนแรกให้แสดงตัวหน้าชั้นเรียน

แนะนำวิทยากร

Jeff Hawkins (เจฟ ฮอว์คินส์) เป็นคนที่ประดิษฐ์เครื่องพีดีเอ (PDA, Personal Digital Assistant) ขึ้นมา ถือได้ว่าเป็นต้นแบบให้กับมือถือสมาร์ทโฟนรุ่่นต่อๆ มาเลย ตอนนี้เจฟกำลังพัฒนาตัวซอฟต์แวร์ที่ใช้ความรู้เรื่องประสาทวิทยาในบริษัทที่เค้าก่อตั้งขึ้นมา

Donna Novitsky (ดอนน่า โนวิตสกี) เป็นผู้เชี่ยวชาญในโลกของบริษัทสตาร์ทอัพ มีประสบการณ์คร่ำหวอดในวงการสตาร์ทอัพมากว่า 9 ปี 16 บริษัท โดยเฉพาะเรื่องกลยุทธ์การตลาด

Julie Zhou (จูลี่ โซล) เป็นผู้จัดการที่ดูแลเรื่องผลิตภัณฑ์ของ Facebook เช่น ปุ่ม Like เป็นต้น จูลี่เป็นศิษย์เก่าของสแตนฟอร์ดแห่งนี้ จบไปเมื่อปี 2006 ชอบแบ่งปันประสบการณ์ผ่านบล็อคส่วนตัวและเขียนบทความในเว็บ Medium

Brendan Boyle (เบร็นดัน บอยล์) ผู้คิดค้นของเล่นให้กับบริษัท IDEO มามากกว่า 150 ชิ้น เป็นหัวหอกของแผนกของเล่นของบริษัทเลยเชียว

มาเล่นเกมโชว์กัน

อย่างที่ได้เกริ่นในตอนแรกไป การถามคำถามวิทยากรในคลาสนี้ไม่ธรรมดาหน่อย ตรงที่แต่ละกลุ่มจะต้องแข่งขันกันในลักษณะเป็นรายการเกมโชว์ โดยมีกติกาดังนี้ คือ

1. คำตอบที่วิทยากรตอบอาจจะเป็นเรื่องจริงหรือหลอกก็เป็นได้
2. ในรอบการตอบของแต่ละกลุ่ม หากกลุ่มใดสามารถบอกได้ว่า คำตอบของวิทยากรที่เล่าเป็นเรื่องจริงหรือหลอกได้อย่างถูกต้อง ก็จะได้ไป 1 แต้ม แต่ถ้าตอบผิด คะแนนก็จะถูกโอนให้กับอีกกลุ่มไป

เมื่อสัญญาณเริ่มเกมพร้อม อาจารย์ทีน่าผู้ทำหน้าที่เป็นพิธีกรก็จัดคำถามแรกโดยส่งไมค์ไปที่ Julie แห่ง Facebook

** หมายเหตุ คำถามจะเป็นแค่นำเสนอเนื้อความของคำพูดเท่านั้น ไม่ได้ถอดข้อความเสียงทุกคำพูดตามในรายการ

Q1: คุณจะคัดหาคนคิดสร้างสรรค์ในการสัมภาษณ์งานได้อย่างไร

• Julie: ดูจากผลงานในอดีตและพอร์ตโฟลิโอ
• Caffeinated Crew: “โกหก
•  Julie: เป็นเรื่องจริงค่ะ

• Jeff: ถามผู้สมัครให้บอกทุกอย่างที่ไม่ดีของตัวมือถือของพวกเค้า
• Jackson13: จริง
• Jeff: เป็นเรื่องจริง

• Donna: ถามผู้สมัครว่า คุณเป็นคนประเภทสุนัข หรือ แมว
• Caffeinated Crew: จริง
• Donna: ไม่จริงนะ ฮ่าๆ ความจริงคำถามนี้ ใช้ถามในโอกาสอื่นนะ

• Brendan: ให้ชัวร์ว่าต้องได้ผู้สมัคร 35 คน
• Jackson13: ไม่จริง
• Brendan: ไม่จริง ตัวเลขนี้ค่อนข้างเยอะ ความจริงสัก 10 ต้นๆ ก็โอเคแล้วครับ

Q2: คุณมีวิธีสร้างทีมให้มีความคิดสร้างสรรค์สูงสุดได้อย่างไร

• Brendan: ให้คนที่มีแพชชันมากๆ อยู่ในทีม
• Caffeinated Crew: จริง
• Brendan: ไม่จริง แม้มันเป็นการดีที่ทำอย่างนั้น แต่หากทำเช่นนั้น บริษัทก็ไม่อาจขับเคลื่อนได้ ต้องเฉลี่ยๆ กันไป”

• Donna: เลือกคนมาแต่ละแผนก
• Jackson13: จริง
• Donna: จริง

• Jeff: พูดคุยกันให้มากๆ ด้วยการเดินแบบปู หรืออื่นๆ
• Caffeinated Crew: ไม่จริงหรอก
• Jeff: เราทำเช่นนั้นจริงๆ

• Julie: แต่ละทีมคิดเองว่าอะไรเวิร์คสำหรับทีม
• Jackson13: ไม่จริง
• Julie: จริงนะ

Q3: คุณมีการออกแบบพื้นที่อย่างไรเพื่อส่งเสริมการคิดสร้างสรรค์

• Julie: เราเชื่อในออฟฟิศแบบเปิด ห้องประชุมก็ทำเป็นกระจก สามารถเห็นว่าใครอยู่ กำลังคุยอะไรกันอยู่
• Caffeinated Crew: จริง
• Julie: ก็จริง

• Jeff: เลือกออฟฟิศที่อยู่ใจกลางเมือง
• Jackson13: จริง
• Jeff: จริง เพื่อให้พนักงานได้มีชีวิตชีวา ได้เข้าถึงสวน ร้านอาหาร กิจกรรมหรือเทศกาลในเมือง อะไรต่างๆ นานา

• Donna: ตอนนี้ ออฟฟิศทางใต้จะมีห้องใต้หลังคา เพื่อที่ว่าเวลาประชุมคิดไอเดียจะได้เห็นฟ้า ไอเดียจะได้ไม่จำกัด
• Caffeinated Crew: จริง
• Donna: ไม่จริงค่ะ เพราะที่ทางใต้อากาศหนาวมาก ถ้าได้ลองไปดูจะรู้ว่าไม่ค่อยได้ใช้ห้องใต้หลังคาเลย

• Brendan: ตอบโทรศัพท์จากสายต่างประเทศด้วยสำเนียงท้องถิ่น
• Jackson13: ไม่จริง
• Brendan: ใช่แล้ว ไม่จริง

Q4: สัดส่วนเวลาที่คุณใช้เมื่อต้องคิดหาไอเดียใหม่ๆ

• Brendan: 35% ให้กับการคิดสร้างสรรค์ ,35% ให้กับการทำ, 35% ให้กับงานขาย
• Caffeinated Crew: จริง
• Brendan: มันเป็นเช่นนั้นจริงๆ ผมชอบจะทำมันให้ถึง 110%

• Donna: 10% ให้กับการคิดไอเดีย 90% ใหกับการลงมือทำและงานขาย
• Jackson13: “จริง
• Donna: จริง

• Jeff: ทำมากเท่าไรก็ได้ ถ้าสามารถอธิบายผลประโยชน์ได้
• Caffeinated Crew: ไม่จริงหรอก
•  Jeff: ไม่จริง ใช่ที่ว่าเราปรปะชุมตอนเช้าทุกวัน แต่ไม่ใช่ว่าใครบางคนจะบอกว่าไม่ทำงานบางอย่าง เพราะไม่ชอบก็ไม่ได้นะ

• Julie : ให้คนใดคนหนึ่งทำเฉพาะงานครีเอทีฟไปเลย ส่วนอีกคนก็ทำงานพวกตรวจสอบคุณภาพ
• Jackson13: ไม่จริง
• Julie: จริงนะ เพราะบริษัทค่อนข้างใหญ่

Q5: ใครตัดสินใจว่าไอเดียไหนควรจะเอาไปทำ

• Julie: “มาร์คเพียงผู้เดียว”
• Caffeinated Crew: ไม่จริง
• Julie: ถ้าจะมองในความรู้สึกก็ใช่ เพราะมาร์คใส่ใจในทุกอย่างเกี่ยวกับเฟสบุ๊คมาก แต่ความจริงทุกอย่างก็ไม่ได้ถูกตัดสินใจโดยมาร์ค คำตอบก็เลยต้องเป็น ไม่จริง

• Jeff: “ผมที่เป็น CEO แต่เพียงผู้เดียว”
• Jackson13: ไม่จริงหรอก
• Jeff: จริง ก็เพราะตอนนี้บริษัทมีขนาดเล็ก จึงต้องสร้างพื้นฐานในช่วงแรกๆ ไปก่อน

• Donna: จองตัว CEO และรองประธานฝ่ายขายไว้ในห้องด้วยกันแล้วทำการตัดสินใจด้วยกัน
• Caffeinated Crew: จริง
• Donna: ไม่จริงจ

• Brendan: จากการโหวตของทีม
• Jackson13: ไม่จริง
• Brendan: ไม่จริง เพราะบางคนมีประสบการณ์มากกว่าก็สามารถตัดสินใจได้

คำถามข้อสุดท้ายจะพิเศษหน่อยคือ แต้มจะกลายเป็น 5 แต้ม ทำให้ได้ลุ้นสุดๆ เลยว่าทีมไหนจะชนะนะ สถานการณ์ตอนนี้คือ ทีม Caffeinated Crew 8 คะแนน และ ทีม Jackson13 ได้ 12 คะแนน

Q6: ใครขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กรเรื่องการคิดอย่างสร้างสรรค์

คำถามข้อนี้พิเศษหน่อยคือ แต้มจะกลายเป็น 5 แต้ม ทำให้ได้ลุ้นก็จนถึงข้อสุดท้ายเลยว่าทีมไหนจะชนะนะJulie: “เป็นออฟฟิศแบบเปิด ห้องประชุมก็ทำเป็นกระจก รวมถึงห้อง CEO ด้วย”

• Julie: ทุกคนเลย
• Caffeinated Crew: “จริง”
• Julie: “จริงค่ะ ….”

• Jeff: “มีคนหนึ่งในออฟฟิศ”
• Jackson13: จริง
• Jeff: จริง แม้จะไม่ได้เป็นตำแหน่งหน้าที่ชัดเจน แต่เค้าก็จะคอยสร้างบรรยากาศ หากิจกรรมที่ดูสนุกและสร้างสรรค์

• Donna: ผู้ร่วมก่อตั้ง
• Caffeinated Crew: จริง
• Donna: จริง

• Brendan: มีคนหนึ่งที่ครีเอทีฟสุดยอด
• Jackson13: ไม่จริง
• Brendan: อยากจะบอกว่าจริง แต่ไม่จริง ไม่มีบุคคลลึกลับที่เป็นเช่นนั้น

ผลการแข่งขันคือ ทีม Caffeinated Crew ได้ไป 21 คะแนน ส่วนทีม Jackson13 ทำคะแนนได้ 23  คะแนน ทีม Jackson13 จึงเป็นผู้ชน ยินดีด้วยนะ ^ 0 ^

ประเด็นเด่นจากวิทยากร

• องค์ใหญ่ไม่สามารถบริหารคนโดยการวัดค่าพวกเขาด้วยความคิดสร้างสรรค์ด้านเดียว
• เมื่อคุณมีฐานลูกค้าใช้งานเยอะ การตรวจเช็คคุณภาพจะต้องให้น้ำหนักที่มาก

• ต้องเข้าใจอย่างถ่องแท้ถึงข้อเสียของสินค้าที่คุณกำลังใช้งานอยู่
• ไม่มีสินค้าที่เลวร้ายถึงขนาดคุณไม่สามารถเรียนรู้จากมันได้เลย

• นำเสนอหนทางแปลกๆ ในการประชุมเพื่อกระตุ้นทีม
• รวมคนจากหลายๆ แผนก เมื่อต้องการฟอร์มทีม

• คุณไม่สามารถจัดการทีมด้วยใจทีกระตือรือร้นแต่เพียงอย่างเดียว
• คุณไม่สามารถใช้เวลา 100% เพื่อการคิดสร้างสรรค์ทั้งหมด คุณยังจำเป็นต้องขาย (สินค้า, ไอเดีย) ด้วย

ก่อนปิดรายการ

มีวิธีการมากมายที่จะออกแบบบริษัทให้เหมาะกับการคิดสร้างสรรค์ ไม่มีสูตรสำเร็จในเรื่องนี้ พวกเค้าก็ได้แต่ยอมเสี่ยง ซึ่งอาจจะล้มเหลว แต่เพื่อโอกาสในความสำเร็จ ดังนั้นพวกเค้าเลยสร้างสิ่งแวดล้อมที่มีฉลองให้กับการลองผิดลองถูกที่ไม่เคยทำมาก่อน และหวังว่าพวกเค้าจะพบกับความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่

ตอนหน้าเป็นตอนสุดท้ายของซีรีย์ชุดนี้แล้วนะครับ กับตอนที่นักเรียนต้องมานำเสนอผลงานโปรเจ็คได้ที่ได้รับให้ไปทำเรื่อง “คิดสร้างสรรค์วิธีการใหม่ในการดื่มด่ำกาแฟ” (Think About a New Way of Drinking Coffee)

อย่าพลาดๆ เลยนะครับ o(^▽^)o